-
1 ни барысы шул
-
2 шул
I мест. указ.(шуның, шуңа; шуны, шуннан, шунда)1) тот (та, то), э́тот (э́та, э́то)һаман шул бүлмәдә тора — всё (ещё) живёт в той ко́мнате
шул мәсьәләгә игътибар кирәк — необходи́мо внима́ние той зада́че
2) в сочет. с мест. "әнә", "менә" вот тот (та, то); вот э́тот (э́та, э́то)менә шул кешеләр — вот э́ти лю́ди
әнә шул эш — вот та рабо́та
3) в функ. обобщающего слова э́то, вот, вот э́токиңәшем шул - бу дуслыкны онытма — не забу́дь э́ту дру́жбу - вот мой сове́т
төп бурычыбыз - шул планны арттырып үтәргә — перевы́полнить план - вот э́то на́ша основна́я зада́ча
4) мест.; нареч. (то́чно) та́к же; тот (та́, то́, те́) жебарысы да шул — всё та́к же
йортлар да, урамнар да шул — и дома́, и у́лицы те́ же
5) в качестве союза в составе соотносит. слов кем..., шул кто..., тот ни, нәрсә..., шул что..., тоткем эшләми, шул ашамый — (посл.) кто не рабо́тает, тот не ест
II частицани теләсәң, шул бар — что хо́чешь, то есть (име́ется); что душа́ жела́ет, всё есть
1) утверд. ведь, жеул юк шул — его́ ведь (же) нет
монда урман һавасы шул — здесь же лесно́й во́здух
мин аны белмим шул — я же его́ не зна́ю
2) утверд.-усил. дабармадым шул — да, я не пошёл
кайткан шул — да, он верну́лся
бу эш җиңел түгел шул — да, э́то де́ло не лёгкое
•- шул гына
- шул дәрәҗәдә
- шул җирлектә
- шул кадәр
- шул кадәрле
- шул килеш
- шул хәлдә
- шул көнгә тикле
- шул рәвешле
- шул рәвешчә
- шул сәбәпле
- шул турыда
- шул хакта
- шул ук
- шул ук вакытта
- шул уңайдан
- шул хисаптан
- шул исәптән••шул кирәк — так его́ (её, их); так и на́до; по заслу́гам; туда́ и доро́га
- шул көй- шул көе
- шул көй белән -
3 ни барысы
= ни барысы шул то́лько и всего́; да и то́лько -
4 ни
I мест.1)а) мест. вопр. чтони булды? — что случи́лось?
ни кирәк сиңа тагын? — что ещё тебе́ на́до?
б) в вопр. оборотах что́-то, что́-л., что́-нибудькүңел бушлыгын ни белән булса да тутырырга кирәк иде — на́до бы́ло че́м-то запо́лнить душе́вную пустоту́
нидән башларга белмим — не зна́ю, с чего́ нача́ть
2) в риторических вопр. и воскл. предл. мест. вопр. как, како́в, како́йминем монда ни гаебем бар? — кака́я моя́ вина́ в э́том?
балаң авырмыйча гына үссә, ни бәхет! — е́сли ребёнок растёт не боле́я, како́е сча́стье!
ни рәвешле (ни төсле) килеп чыгар бит — как ведь полу́чится
3) в сложн. предл. употр. в составе сложного союзн. сл. ни... шул, ни... шуны что..., тони чәчсәң, шуны урырсың — (посл.) что посе́ешь, то и пожнёшь
күңелендә (уенда) ни, телендә шул — (погов.) что на уме́, то и на языке́
4) в сочет. с сущ. образует парные слова и придаёт собирательное знач. вме́сте с...өстәле-ние белән — вме́сте со столо́м
урындыгы-ние белән — вме́сте со сту́лом
•- ни арада- ни бар
- ни булган
- ни барысы
- ни барысы шул
- ни булганы
- ни булса булыр
- ни булса да булыр
- ни гомер
- ни гомердән бирле
- ни күзем белән күрим
- ни күрәм••ни пычагыма — на ко́й чёрт
ни чарадан бичара — во́лей-нево́лей, хо́чешь не хо́чешь
- ни җиттеII частица1) усил. ско́лько (бы), сто́лько, как ни, ещё бо́леени гомер узган — ско́лько вре́мени прошло́
ни тырышмасын, барыбер куып җитә алмый — как ни стара́ется, всё равно́ не дого́нит
2) употр. при выражении несогласия, иронии и т. п. как бы..., как же...туганы өчен кайгыртмыйча ни, кайгырта инде — как же не забо́тится о ро́дственнике, коне́чно, забо́тится
син күрсәткәч күрмичә ни, күрдем инде — как же не ви́деть, раз ты пока́зываешь, уви́дел
егылдым ди, егылмыйча ни — как же (как бы не так), сейча́с вот упаду́
еладым ди, еламый ни — как же, сейча́с вот и запла́чу
3) ну (и) что; ну (и) пустьбулса ни — ну и что (из э́того)
күрсә ни, күрсен — ну и пусть ви́дит
4) союз ни..., ни...ни ары, ни бире — ни туда́, ни сюда́
ни алга, ни артка — ни наза́д, ни вперёд
ни уңга, ни сулга — ни впра́во, ни вле́во
ни аллага, ни муллага — ни бо́гу све́чка, ни чёрту кочерга́
ни он түгел, ни камыр түгел — ни ры́ба ни мя́со
-
5 это у всех на устах
барысының да авызында (телендә) шул, барысы да шул турыда сөйли -
6 бары
Iсез барыгыз да — и все вы (совоку́пно)
- барысыннан да II союз. опред.әй дусларым, җырлыйк әле, барыбыз бергә чакта — ( песня) споёмте-ка, друзья́, пока́ мы неразлу́чны (букв. пока́ все мы вме́сте)
всего́ лишь, то́лько лишь; всего́, то́лько, лишьул бары уналтыда гына — ему́ (ей) всего́ лишь шестна́дцать (лет)
бары шундыйлар — то́лько таки́е
син онытырсың мине, онытырсың, оныталмам бары мин генә — ( песня) ты забу́дешь меня́, позабу́дешь, лишь я забы́ть не смогу́
- бары тик- бары шул
См. также в других словарях:
шул — и. 1. Сөйләүче һәм тыңлаучы өчен таныш булган әйбер, күренеш яки вакыйганы күрсәтү өчен кулланыла торган алмашлык. Алда әйтелгән фикерне җыйнау, гомумиләштерү өчен кулланыла анда аяк атлама – бездән әмер шул. Кушма җөмләләрдә баш җөмләнең хәбәре… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төрке — с. 1. Телләре һәм килеп чыгышлары буенча тугандаш булган татар, башкорт, чуаш, карачай, кыргыз, үзбәк, төрек, төрекмән һ. б. халыкларның зур төркеменә кергән. и. ТӨРКИЛӘР – Шул төркем вәкилләре 2. Шул халыкларныкы булган, шул халыкларга… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төрки — с. 1. Телләре һәм килеп чыгышлары буенча тугандаш булган татар, башкорт, чуаш, карачай, кыргыз, үзбәк, төрек, төрекмән һ. б. халыкларның зур төркеменә кергән. и. ТӨРКИЛӘР – Шул төркем вәкилләре 2. Шул халыкларныкы булган, шул халыкларга… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
берьюлы — 1. Бер үк вакытта, барысы бергә 2. Шунда ук, шул ук вакытта, бик тиз, кинәт, бөтенләй 3. Бер уңайдан. бер үк вакытта барысын да, калдырмыйча … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәравих — дини. 1. Рамазан аенда (уразада) кичләрен ястү намазыннан соң икешәр рәкәгать итеп укыла торган, барысы егерме рәкәгать намаз 2. Тәравих намазының һәр дүрт рәкәгатеннән соң кычкырып көйләп әйтелә торган тәсбих. ТӘРАВИХ ЧӘЕ – Ирләре тәравихка… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
